Kúba

Úr Wikibókunum

Saga Kúbu[breyta]

Árið 1492 kom Kristófer Kólumbus ásamt herliði sínu til Kúbu. Hann er talinn vera fyrsti Evrópubúinn sem stígur fæti á landið. Áður en Kristófer Kólumbus kom þangað bjuggu þar Indíánar sem lifðu aðallega á landbúnaði og fiski. Þrír ættbálkar af Indíánum bjuggu þar en þeir voru kallaðir Tainos ættbálkurinn, Ciboneys ættbálkurinn og Guanajabeyes ættbálkurinn.

Kúba er staðsett við Mexikóflóa og mætast tvö höf við eyjuna, Karíbahafið og Atlantshafið. Stærð Kúbu er 110.860 km2 og er fólksfjöldi alls um 11.451.652 manns (samkvæmt gögnum júlí 2010). Kúba er 16. stærsta eyja í heimi en til viðmiðunar er Ísland 103.000 km2 . Á Kúbu er töluð spænska. Meirihluti landsmanna eru kaþólikkar. Þjóðhátíðar dagur Kúbu er 10. október. Höfuðborg Kúbu heitir Havana og er staðsett norðvestan megin á eyjunni. Í Havana búa rúmlega 2 Milljónir manna. Kúba er einræðisríki. Í einræðisríki eru öll völd ríkisins í höndum eins manns eða lítils hóp manna, sem hafa fullt vald án þess að samfélagið sporni við. Einræðisherra Kúbu heitir Fidel Castro og hefur verið við völd frá 1959.

Á Kúbu er mikið um íþróttir. Helstu Íþróttir sem kúbverjar stunda er hafnarbolti, box, körfubolti, hlaup, frjálsar Íþróttir og allskyns vatnaíþróttir. Kúba er þekkt fyrir tónlist og dans. Tónlist er mjög rík í menningu Kúbu og má víða heyra kúbverska tónlist fylla götur höfuðborgarinnar þegar kvölda tekur. Á Kúbu er dönsuð Rúmba, Salsa, Cha Cha Cha og Mambo. Á Kúbu er landbúnaður mikið stundaður og eru helstu framleiðsluvörurnar Sykur, tóbak, kaffi, hrísgrjón, kartöflur, baunir, cytrus og búfénaður. Kúba er þekkt fyrir að framleiða bestu vindla í heimi. Túrismi er ein af aðaltekjulindum Kúbu og eru kúbverjar þekktir fyrir gestrisni sína. Árið 1960 gerði Kúba samstarfssamning við Sovétríkin um að þeir fengu að koma fyrir sovézkum eldflaugum fyrir á Kúbu. Bandaríkjamenn höfðu þá sett viðskiptabann á Kúbu og girtu eyjuna af með flota sínum, þar til Sovétmenn fjarlægðu flaugarnar. Minnstu munaði, að þriðja heimstyrjöldin skylli á meðan á þessu stóð. Samband BNA og Kúbu var komið niður að frostmarki og Bandaríkjamenn hættu að ferðast til Kúbu í sumarleyfum sínum.

Í dag er Kúba orðin mjög vinsæll ferðamannastaður einkum vegna þess hve allt hefur staðnað þar í rúm 40. ár.

Saga Kúbanska fánans[breyta]

Kúbanski fáninn var búinn til af Narciso López árið ? en settur saman af Emilia Tolón. Litir hans tákna löngun allra manna fyrir frelsi sem allir menn deila með sér. Rauður, hvítur og blár. Bláu rendurnar þrjár tákna þrjú fylki sem eyjan var skipt niður í á þessum tíma. Hvítu rendurnar tvær standa fyrir aflið og hollustuna af hugsjóna hermanns fyrir sjálfstæði. Rauði þríhyrningurinn táknar jafnrétti, bræðralag og frelsi og blóðið sem úthelltist í baráttu um frelsi. Hvíta fimmhorna stjarnan inni í rauða þríhyrningnum er tákn fyrir frelsi milli þjóða. Lengd fánans er tvisvar sinnum lengri en breiddin.

Fidel Castro[breyta]

Fidel Castro

Í einræðisríki eru öll völd ríkisins í höndum eins manns eða lítils hóp manna, sem hafa fullt vald án þess að samfélagið sporni við. Einn af þekktustu einræðisherrum dagsins í dag er Fidel Castro. Castro fæddist 13. ágúst 1926 á sykurplantekru fjölskyldu sinnar í Mayarí í Orienthéraði. Hann vann á sykurreyrsekrunum þegar hann var drengur, og sótti skóla til jesúíta og var líka í Belén-framhaldsskólanum í Havana. Eftir að hafa starfað sem róni og boðið sig fram til þings í kosningum 1952 sem einsræðisherrann Batista ógilti, lét Castro sverfa til stáls gegn einræðisstjórn blabla ríkt síðan 1933. Ásamt bróður sínum Raul, notaði Castro eigið fé til að kaupa vopn fyrir 150 manna herlið. 26. júlí 1953 stóðu Castro-bræðurnir fyrir árás á Moncadaherstöðina í Santiago de Cuba, en hún varð árangurslaus og þeir bræður voru fangelsaðir. Árásin gaf þó hreyfingu Castro-anna nafn, „26. júlí hreyfingin”. Castro-bræður voru látnir lausir árið 1955. Þeir dvöldu landflótta í New York og Mexíkó þar sem þeir endurskipulögðu hreyfinguna. Næstu tvö árin stunduðu þeir skæruhernað á Kúbu með þeim árangri að Batista flúði frá Kúbu í janúar 1959 og Castro-herinn lagði Havana undir sig. Castro gaf strax út yfirlýsingu um að Kúba yrði aldrei einræðisríki aftur. Hins vegar kom fljótt í ljós að stjórn hans var ekkert annað en kommúnísk einræðisstjórn. Hann lét taka óvini sína af lífi og fyllti öll fangelsi af fólki, sem hann grunaði um óhollustu. Eitt dæmi um það hversu mikil völd einræðisherra hefur er þegar Castro frestaði jólunum 1969 vegna þess að sinna þurfti sykureyrsuppskerunni. Allt fram til ársins 1997 voru jólin ekki haldin hátíðleg á eyjunni, en fyrir beiðni páfa, sem ætlaði að heimsækja Kúbu í janúar 1998, lofaði Kúbustjórn að gefa landsmönnum frí til að halda jólin hátíðleg áður en hann kæmi til landsins. Stjórn landsins lét þess getið, að þetta væri undantekning, sem ekki væri víst að yrði endurtekin.

Ernesto “Che” Guevara[breyta]

Che fæddist í Rosario Argentínu árið 1928. Hann var læknir að mennt. Hann er þekktastur fyrir að vera byltingarsinni og tók hann þátt í þó nokkrum byltingum víðsvegar um Suður Ameriku. Hann kynntist Fidel Castro árið 1955 í Mexico og með aðstoð hans Tókst Fidel Castro að steypa þáverandi Einræðisherra á Kúbu, Batista af stóli. Batista var steypt af stóli árið 1959. Fidel Castro ásamt Che unnu með aðstoð 3000 Skæruliða 30.000 manna her Batista. Árið 1967, þegar Che var aðeins 39 ára var hann tekinn af lífi af hermönnum í Bolivíu. Sagt er að síðustu orð hans hafi verið “þið eruð komnir til að skjóta mig, skjótið mig bara aumingjar, þið eruð að drepa hvorukyn.;

Íþróttir á Kúbu[breyta]

Hafnarbolti hefur verið spilaður á Kúbu allt frá árinu 1865. Í dag er hafnarbolti álitin ein af þjóðaríþróttum Kúbverja. Gott dæmi um þetta er að jafnvel á gatnamótum á götum þar sem lítið er um umferð má sjá fólk leika sér í hafnarbolta. Kúbverjar hafa sent lið á Ólympíuleikana allt frá árinu 1992 þegar þeir voru haldnir í Barcelona. Í dag eru þeir heimsmeistarar og hafa þeir sigrað lönd eins og Bandaríkin, Japan og Suður Kóreu í heimsmeistarakeppni í Hafnarbolta. Box er Íþrótt sem hefur gefið kúbverjum fleiri titla á Ólympíuleikum og heimsmeistaramótum en nokkur önnur Íþrótt. Einn frægasti boxari á Kúbu er Rolando Crespo. Hann hefur unnið 3 gullmedalíur á þremur Ólympíuleikum og alls hefur hann unnið 6 heimsmeistaratitla í þungavigt. Á Kúbu hefur körfubolti verið mikið spilaður bæði af körlum og konum. Í gegnum árin hafa liðin unnið misstóra titla í körfuboltanum en í dag er kvennaliðið meðal topp 10 bestu liða í heiminum. Mjög vinsælt er að stunda allskyns íþróttir í sjónum umhverfis Kúbu þar sem hann er frekar hlýr. Þar er t,d hægt að kafa, fara á kayak, snorkla, fara á sjóstangaveiðar, leika sér á seglbretti, fara á hjólabáta og margt fleira. Einn frægasti íþróttamaður Kúbu er Javier Sotomayor f. 13. október 1967. Hann er hættur að keppa í dag en hann keppti í hástökki og er hann 1,94 metrar á hæð. Árið 1997 vann hann heimsmeistaratitilinn í hástökki. Hans besta stökk allra tíma var 2,45 metrar. Hann vann gullmedalíu á sumar Ólympíuleikunum í Barcelona árið 1992 og silfurmedalíu árið 2000. Það sem þykir merkilegt við frammistöðu Javiers, er að af 24 hæstu stökkvum í heiminum á hann 17 hæstu stökkin. Árið 1995 stökk hann 2,40 metra og hefur enginn stokkið hærra síðan þá.

Verkefni[breyta]

  • Hvað heitir höfuðborg Kúbu?
  • Hvaða tungumál er talað á Kúbu?
  • Hver er talinn vera fyrsti Evrópu búinn sem steig fæti á Kúbu?
  • Hvaða þjóð setti viðskiptabann á Kúbu?
  • Hvað táknar rauði þríhyrningurinn í fána Kúbu?
  • Hver er einn af þekktustu einræðisherrum í dag?
  • hvaða árum ríkti Batista á Kúbu?
  • Hvaða ár tók Fídel Castro við völdum á kúbu?
  • Hvaða menntun hafði Che?
  • Hver er ein af þjóðaríþróttum Kúbverja?
  • Fyrir hvað er Javier Sotomayor best þekktur?