Að finna bók á bókasafni

<- Aftur í efnisyfirlit fyrir Wikibækur kennaranema

Höfundur: Freydís Aradóttir

Þetta kennsluefni er ætlað til að auðvelda grunnskólanemum leit að bókum á bókasafni bæði til skemmtilestrar og verkefnavinnu.

Bækur á bókasafni

Bækurnar á bókasafninu skiptast í skáldrit og fræðirit. Skáldritunum er raðað í stafrófsröð eftir nafni höfundar en fræðiritunum eftir sérstöku kerfi sem heitir Dewey kerfi. Á kjalmiða bókar stendur hvar hún á að vera í hillu.

Skáldrit

Skáldrit eru bækur sem gerast ekki í raunveruleikanum heldur eru skáldaðar af höfundinum. Skáldrit skiptast í: skáldsögur, ævintýri, ljóð, leikrit og smásögur.

Dæmi um skáldsögur: Jón Oddur og Jón Bjarni, Beinagrind með gúmmíhanska, Harry Potter

Skáldsögum er raðað í hillurnar í stafrófsröð eftir nafni höfundar þeirra. Á kjalmiða þeirra eru þá fyrstu þrír stafirnir í nafni höfundar bókarinnar og fyrstu þrír stafirnir í heiti bókarinnar.

Íslenskum skáldsögum er raðað eftir skírnarnafni höfundar.

Dæmi: Týndu augun eftir Sigrúnu Eldjárn Á kjalmiðanum stendur þá

Sig

Týn

Erlendum skáldsögum er raðað eftir eftirnafni höfundar. Dæmi: Eragon eftir Cristopher Paolini Á kjalmiðanum stendur þá

Pao

Era

Fræðirit

Fræðirit eru bækur sem hafa að geyma fróðleik eða upplýsingar um eitthvert tiltekið efni t.d. íþróttir, dýr, listir, matreiðslu og margt fleira. Dæmi um bækur: Alfræðiorðabókin, Dýrapar, Skák og mát, Ströndin í náttúru Íslands

Á flestum bókasöfnum eru fræðirit flokkuð eftir kerfi sem heitir Dewey kerfi.

Kerfið heitir eftir höfundi þess sem hét Melvil Dewey (1851-1931) og var bandarískur bókavörður Kerfinu er skipt niður í tíu aðalflokka eftir efni.

Aðalflokkar Dewey kerfisins eru 10:

000 Tölvur, bókfræði og almenn heimildarrit

100 Heimspeki og sálfræði

200 Trúarbragðafræði

300 Félagsfræði

400 Tungumál

500 Raunvísindi

600 Tækni, framleiðsla og iðnaður

700 Listir og afþreying

800 Bókmenntir

900 Saga og landafræði

Hver aðalflokkur skiptist svo í 10 undirflokka

Hvaða bók á ég að velja?

Þegar bók er valin til skemmtilestrar eða sem lestrarbók er gott að hafa eftirfarandi atriði í huga: Hvað finnst mér skemmtilegt? Draugasögur, ævintýri, sögur um dýr eða ástarsögur?

Hverju hef ég áhuga á? Íþróttum, dýrum, dularfullum fyrirbærum?

Passar bókin fyrir mig? Til þess að komast að því þarf að opna bókina og athuga: Hversu smátt er letrið? Er gott línubil? Hvað eru margar blaðsíður í bókinni? Er bókin of létt eða erfið? Til að komast að efni bókarinnar er oft best að lesa aftan á kápu bókarinnar þar kemur yfirleitt fram hverjar eru aðalpersónurnar og lýsing á söguþræði bókarinnar.

Krossapróf

1 Hvaða tvo flokka skiptast bækurnar á bókasafninu?

	Skáldrit og orðabækur
	Skáldrit og fræðirit
	Sögur og ævintýri
	Ljóð og fræðirit

2 Hvernig er best að komst að því hver er söguþráður bókar áður en hún er lesin?

	lesa á baksíðu bókarinnar
	skoða forsíðu bókarinnar
	spyrja einhvern sem hefur lesið bókina
	lesa fyrsta kaflann

3 Eftir hverju er bókunum raðað í hillurnar á bókasafninu?

	Lit bókar
	stærð bókar
	bókatitli
	nafni höfundar

Ítarefni

• Melvil Dewey
• Bókasöfn (enska wikipedia)
• Flokkunarkerfi á bókasöfnum (enska wikipedia)